Rys historyczny

Drukuj

Leńcze powstały w początkach XIII wieku.Należały  najpierw do dzielnicy krakowskiej, a w 1246 roku do Śląska. W 1274 roku na mocy porozumienia pomiędzy księciem Bolesławem Wstydliwym a księciem opolskim  - Władysławem utworzono granicę pomiędzy ziemią krakowską a opolską – granicą w tym przypadku była rzeka Skawinka. I tak miejscowości znajdujące się po lewej stronie rzeki między innymi Leńcze Dolne i Leńcze Górne należały do księstwa opolskiego, a po prawej stronie Skawinki do ziemi krakowskiej.

 

 


Od 1290 roku Leńcze weszły w skład księstwa cieszyńsko - oświęcimskiego rządzonego przez Mieszka. W roku 1316 stały się częścią księstwa oświęcimskiego pod panowaniem Władysława II. Pierwsza wzmianka pisana pochodzi z 15 maja 1287 roku.    W tym to roku biskup krakowski Paweł z Przemakowa /1266 - 1292/ otrzymał od opata tynieckiego Wojciecha w zamian za dziesięcinę wieś Leńcze z prawem dziedziczenia. Benedyktyni tynieccy duszpasterzowali zapewne już wtedy w Leńczach. Drugim takim dokumentem jest dokument z 30 września 1278 roku w którym określono granicę pomiędzy księstwem krakowskim a oświęcimskim. Według podania w Leńczach osiedliła się tu szlachta stanowiąca niegdyś orszak króla Bolesława Śmiałego skazana na banicję za udział w morderstwie biskupa Stanisława ze Szczepanowa. Wieś początkowo dzieliła się na trzy części. Na lewym brzegu Skawinki (Cedron) leżały Leńcze Górne, w których znajdował się kościół z 1530 roku. Na wschód od Leńcz Górnych leżały Leńcze Dolne, które zaczęły nazywać się Podolanami. Na prawym brzegu Skawinki leżały Leńcze Średnie, które również zaczęły stanowić dwie nieduże wioski Zarzyce Wielkie i Zarzyce Małe. W XV wieku Leńcze należały do Marcina Dobka, później do Łukasza Leńczowskiego herbu Strzemię i Bartłomieja Chwałka. W Leńczach Górnych i Dolnych była to szlachta zaściankowa zobowiązana do posług na rzecz zamku zatorskiego. Podobne posługi czyniła na rzecz zamku lanckorońskiego zaściankowa szlachta z Leńcz Średnich. W Leńczach Górnych już w połowie XV wieku istniał folwark. W 1747 r. folwark Leńcze wydzierżawili bernardyni z Kalwarii Zebrzydowskiej. Wieś miała pod koniec XVIII wieku najniższy procent pól chłopskich w porównaniu z okolicznymi wioskami - największa była tu przewaga gruntów folwarcznych.
W XIX wieku większa własność ziemska należała m.in. do Młotkowskich, w XX wieku do Brandysów  i do czasu 1945 do Wysockich. Poza tym wiele gospodarstw należało do drobnej szlachty.
W okresie międzywojennym na terenie miejscowości Leńcze z ciekawszych dat należy wymienić:
1881 rok powołane zostaje apostolstwo Najświętszego Serca Jezusowego.
1844 rok powstaje Towarzystwo Wstrzemięźliwości i Wierności.
1910 rok 12 Dywizja Piechoty przeprowadziła wojskowe manewry we wsi Leńcze.
1912 rok z inicjatywy kierownika szkoły w Leńczach Romana Czarnka powołano do życia Spółkę Oszczędności i Pożyczek (między innymi nauczyciele byli inicjatorami powstałych spółek, które później określano mianem „Kas Stefczyka”) i wybudowano budynek (tzw. „Kasowiec”). Działalność spółki obejmowała cztery wsie: Leńcze, Zarzyce Wielkie, Zarzyce Małe i Podolany.  
1914 rok zorganizowano i założono Spółkę Mleczarską. Obejmowała ona wsie: Leńcze, Przytkowice i Zarzyce Małe.
1926 rok w szkole powstaje biblioteka szkolna.
1933 rok powstaje Związek Strzelecki (wraz z budynkiem tzw. „Strzelec”). Związek strzelecki liczy 13 członków czynnych i 40 tzw. członków wspierających.
W latach 30-tych rozwój Ruchu Ludowego. Powstaje PSL.
1935 rok mieszkańcy Leńcz uczestniczą w pogrzebie Marszałka Józefa Piłsudskiego.
1938 rok mieszkańcy mieli świadomość zbliżającej się wojny. Kierownik szkoły W. Palus, przygotował prelekcję ustosunkowując się w ten sposób do żądań Rzeszy.
Pod patronatem szkoły przeprowadzono kwestę na Fundusz Obrony Narodowej.
Czerwiec 1939 rok szkoła poświęciła sztandar.
We wrześniu 1939 rok pierwsi niemieccy żołnierze wkroczyli do Leńcz. Miejscem kwaterunkowym była szkoła. Odbyło się bez rozlewu krwi.
W początkowym okresie - po wojnie obronnej 1939 roku - na terenie powiatu wadowickiego , zawiązują się komórki podziemia o charakterze wojskowym. Rzeka Skawa była granicą między III Rzeszą a Generalną Gubernią. Już w listopadzie i grudniu 1939 roku zaczęli pojawiać się na tym terenie emisariusze Służby Zwycięstwu Polski aby niebawem przekształcić się w Związek Walki Zbrojnej. W 1941 roku Okręg ZWZ Kraków powołał samodzielny Podobwód ZWZ Kalwaria. W okresie 1941 - 1943 powstały w Podobwodzie Kalwaria cztery placówki. ZWZ od 1942 roku przekształcił się w placówki Armii Krajowej.

DZIAŁANOŚĆ BOJOWA. Początkowo działalność wojskowa w placówkach obejmowała sprawy organizacyjne, propagandowe i szkolenie. Następnie zakonspirowany mały sabotaż. W tym czasie nie można było organizować większych akcji bojowych z powodu braku broni.
W lipcu 1943 roku zostali powołani we wszystkich obwodach i podobwodach Okręgu AK Kraków oficerowie dywersyjni. W podobwodzie AK Kalwaria funkcję tę powierzono ppor. Alojzemu Piekarzowi ps. "Lep" z Leńcz.
Już pod koniec września 1943 roku "Lep" przeszkolił w miejscowości leżącej obok Leńcz, Zarzycach Wielkich w tzw. "Mądrzykówce" kandydatów do oddziału dywersyjno -sabotażowego który przyjął nazwę "Setka".
Od kwietnia 1944 roku dotychczasowy Podobwód AK Kalwaria przekształcił się - w związku z przygotowaniem akcji "Burza"- w 12 Pułk Piechoty AK. Składał się a czterech batalionów .
31 lipca 1943 roku Komendant podobwodu por. Władysław Wojas powierzył funkcję oficera dywersyjnego ppor. Alojzemu Piekarzowi. "Lep" ustalił kursy dywersyjno - sabotażowe oraz ustalił sposób kontaktu i miejsce zbiórki delegowanych. Miejscami zbiórki kontaktowej były: stacja kolejowa Leńcze  i basen kąpielowy Brody - Solca. Zaopatrzeniem kursów w żywność zajął się Józef Dębicki ps. "Pyra", zajmujący się dworem Przychodzkich w Leńczach Górnych. Ustalono również skrzynkę kontaktową w sklepie Kółka Rolniczego w Leńczach (łącznikiem sklepowym był Jan Lenik ps. "Czarny" z Leńcz). Broń oddziału została zmagazynowana w zabudowaniach gospodarczych O.O. Bernardynów a także w zabudowaniach Władysława Młotkowskiego ps. "Raźny" w Leńczach. Tak było w pierwszych dniach działalności oddziału "Setka" .
Na terenie miejscowości Leńcze oddział dywersyjno - sabotażowy wykonał kilka akcji sabotażowych jak np. rozbrojenie Bahnschutzów przy budce kolejowej w Podolanach jadących drezyną do Leńcz.
PACYFIKACJA WSI: LEŃCZ, PODOLAN, ZARZYC WIELKICH, ZARZYC MAŁYCH I CZĘŚCI IZDEBNIKA.
6 listopada 1944 roku we wczesnych godzinach rannych zostały obstawione wsie wymienione wyżej i Niemcy zaczęli pacyfikować ten teren. Grupy operacyjne rozeszły się po terenie przetrząsając każde zabudowanie.
Aresztowanych mężczyzn doprowadzono ku kościołowi w Leńczach. Drugim miejscem zbornym był dom Władysława Treli w Zarzycach Wielkich gdzie ściągano aresztowanych. Jednak dzięki temu że w Leńczach zapalono stóg   z sianem i słomą na łąkach dworskich oraz zabudowania w Zarzycach Wielkich, sporej ilości ludności udało się wycofać i wydostać z obszaru pacyfikacji. Ponadto wykorzystano teren zalesiony Leńcz, Zarzyc Wielkich      i Małych. Łącznie aresztowano 58 mężczyzn i 2 kobiety.
POPRAWKA PACYFIKACJI. Po pacyfikacji wsi Leńcze i okolicznych wiosek - po dwóch tygodniach 19 listopada 1944 roku znowu powtórzono pacyfikację poszerzając teren pacyfikacji do Brodów – Solca.
W okresie powojennym działa koło „Wici”. W 1965 powstaje ZMW. Młodzież aktywnie pracuje na rozwój wsi, organizując liczne zabawy, startuje w rożnych zawodach powiatowych, gdzie zdobycie wysokiego miejsca premiowane było pozyskaniem sprzętu na wyposażenie świetlicy (adapter, magnetofon, czy też sprzętu to tenisa stołowego). Celem powstania tych organizacji na terenie wsi było zapewnienie rozrywki jak też i dbanie o rozwój i postęp kulturalny oraz podtrzymanie tradycji (dożynki, sobótki ) oraz różnych świąt i uroczystości .

 

Wednesday the 26th.
Copyright

©

Template © Joomla Template